Każdy obywatel Ukrainy ma możliwość skorzystania ze świadczeń medycznych i refundacji leków na terenie Polski, jeśli przekroczył granicę kraju po 24 lutego 2022 i posiada specjalne zaświadczenie wydane przez Straż Graniczną RP lub odcisk stempla Straży Granicznej RP w dokumencie upoważniającym przyjazd do Polski.
Przepisy obejmują te placówki, które posiadają podpisaną umowę z Narodowym Funduszem Zdrowia.
Podstawowa opieka medyczna
Świadczenia medyczne dla obywateli Ukrainy udzielane są na takich samych zasadach jak dla obywateli polskich, jednak każdorazowo jest to uznawane za pomoc tymczasową (jako pomoc dla pacjenta, który „nie znajduje się na liście podstawowej opieki zdrowotnej”). Nie można na bieżąco wybierać lekarza pierwszego kontaktu, pielęgniarki środowiskowej lub położnej – każda wizyta u lekarza, nawet w tej samej przychodni i u tego samego lekarza, jest traktowana jako wizyta jednorazowa, a pacjent za każdym razem zostaje poproszony o wypełnienie pisemnego oświadczenia.
Uznanie za pacjenta tymczasowego ułatwia rozliczanie przychodni z Narodowym Funduszem Zdrowia – pacjent ma prawo do leków na receptę częściowo lub w całości finansowanych przez państwo, badań, obowiązkowych szczepień itd. W oświadczeniu pacjent zostanie poproszony o podanie: danych osobowych (swoich bądź dziecka) w zapisie zgodnym z międzynarodową transliteracją, polskiego adresu zamieszkania, numeru PESEL (jeżeli jest nadany) oraz numeru dokumentu potwierdzającego tożsamość.
Dzieci kształcące się w polskich szkołach mają prawo do korzystania z usług szkolnej pielęgniarki.
W przypadku chorób onkologicznych należy poprosić internistę o elektroniczne skierowanie do onkologa lub do szpitala.
Obywatele Ukrainy nie mogą korzystać z leczenia w sanatoriach i uzdrowiskach, do rehabilitacji w sanatoriach i uzdrowiskach oraz do leczenia za granicą bądź zwrotu kosztów leczenia za granicą. Reguluje to dyrektywa transgraniczna.
W przypadku obywateli Ukrainy pracujących w Polsce oraz ubezpieczonych na podstawie podpisanej umowy o pracę bądź umowy agencyjnej, można dokonać wyboru lekarza, pielęgniarki środowiskowej oraz położnej w ramach Podstawowej Opieki Medycznej. Można to zrobić poprzez złożenie pisemnej deklaracji w odpowiedniej przychodzi bądź poprzez internetowe Konto Pacjenta.
Podstawowa opieka medyczna jest udzielana w dni powszednie w godz. 08:00-18:00.
Nocna opieka medyczna oraz opieka medyczna w dni wolne
W przypadku konieczności otrzymania pomocy medycznej w godzinach nocnych oraz w dni wolne, należy zadzwonić pod numer: 800 137 200 (połącznie bezpłatne). Linia telefoniczna obsługiwana jest w języku ukraińskim i za jej pośrednictwem można skorzystać z konsultacji medycznej, uzyskać receptę elektroniczną, skierowanie do lekarza specjalisty lub szpitala lub skierowanie na test na COVID-19. Linia działa od poniedziałku go piątku w godz. 18:00-08:00 oraz w dni wolne od godziny 08:00 przez całą dobę.
Recepty elektroniczne
W Polsce recepty wystawiane są w formie elektronicznej. Mogą je wystawiać lekarze, pielęgniarki, położne, ratownicy medyczni oraz farmaceuci.
Aby leki na receptę były częściowo finansowane przez Narodowy Fundusz Zdrowia, wystawiający receptę lekarz, pielęgniarka lub przychodnia muszą mieć umowę z Funduszem. Farmaceuta ma prawo do wystawienia recepty w przypadku zagrożenia zdrowia, jednak tylko na minimalną dawkę leku i bez refundacji płatności.
Lekarz specjalista nie może wystawić recepty na leki, które nie są związane z leczonym schorzeniem.
Aby leki mogły być refundowane, muszą znajdować się w wykazie ogłoszonym przez Ministra Zdrowia. Każdy refundowany lek ma określony limit cenowy.
Prawo do bezpłatnych leków mają pacjenci powyżej 75 roku życia oraz kobiety w ciąży mają prawo do bezpłatnych leków (pod warunkiem, że znajdują się one na specjalnej liście bezpłatnych leków).
Jeśli niezbędny do ratowania życia lub zdrowia jest lek, który nie został dopuszczony do sprzedaży w Polsce, można wystąpić do Ministerstwa Zdrowia o zgodę na dofinansowanie.
Receptę elektroniczną można otrzymać w postaci: wiadomości SMS z czterocyfrowym kodem, e-maila z plikiem PDF, wiadomości w aplikacji mojeIKP lub wydruku od lekarza. SMS lub e-mail można otrzymać jeśli posiada się Konto Pacjenta z uzupełnionym numerem telefonu oraz adresem e-mail. W aplikacji mojeIKP oraz w Koncie Pacjenta można sprawdzić dawkowanie leku oraz przeczytać ulotkę informacyjną leku.
Aby kupić lek z e-recepty, należy pokazać w aptece kod QR zamieszczony na recepcie lub podać czterocyfrowy kod z wiadomości SMS wraz z numerem PESEL. Większość recept można zrealizować w ciągu 30 dni od ich wystawienia (antybiotyki można kupić tylko w ciągu 7 dni od wystawienia recepty).